| Home | E-Submission | Sitemap | Editorial Office |  
top_img
Korean J. Pl. Taxon > Volume 47(3); 2017 > Article
/home/virtual/kjpt/journal//../xmls/kjpt-47-3-236.xml 백아산의 식물상

적 요

전라남도 화순군 북면에 위치하는 백아산의 관속식물상을 조사하고 분포가 확인된 주요식물에 대해 논의하였다. 2011년 5월부터 2016년 10월까지 6년 동안 총 32회(36일)의 현지조사에서 확보된 표본과 전남대 생물학과 표본실(CNU)의 수장표본에 근거하여 관속식물목록을 작성하였다. 조사된 관속식물은 109과 366속 576종 5아종 70변종으로 총 651분류군이다. 한국특산식물로는 고려엉겅퀴, 광릉골무꽃등 12분류군을 확인하였다. 식물구계학적 특정식물로는 V등급 2분류군, IV등급 5분류군, III등급 11분류군, II등급 14분류군, I등급 29분류군으로 총 61분류군이 조사되었다. 희귀식물은 위기종(endangered species)인 깽깽이풀을 포함하여 총 17분류군을 확인하였고, 적색식물목록종으로는 약난초 등 총 8분류군이 조사되었다. 호석회식물로는 거미고사리, 느릅나무, 돌뽕나무 등 9분류군을 확인하였다. 귀화식물로는 돼지풀, 애기수영 등 33분류군이 조사되었다.

Abstract

This study presents a discussion of vascular plants found on Mt. Baekasan, Hwasun-gun, Jeollanam-do, based on specimens collected during 32 separate field trips amounting to a total of 36 days conducted between May of 2011 and October of 2016. There are 651 taxa on Mt. Baekasan, consisting of 109 families, 366 genera, 576 species, 5 subspecies, and 70 varieties. Twelve plants endemic to Korea were found, including Cirsium setidens (Dunn) Nakai and Scutellaria insignis Nakai. There are a total of 61 taxa of floristic regional indicator plants specially designated by the Ministry of the Environment. Rare plants such as Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth. & Hook. ex Baker & S. Moore in Mt. Baekasan are 17 taxa in total, and red list plants number 8 taxa, including Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata. Nine calciferous plants were found, including Asplenium ruprechtii Sa. Kurata, Ulmus davidiana var. japonica (Rehder) Nakai and Morus cathayana Hemsl. Thirty-three naturalized plants were also found, including Ambrosia artemisiifolia and Rumex acetosella.

백아산은 35o10'N, 127o10'E에 위치하는 해발 817 m의 산으로, 행정구역상으로는 전라남도 화순군 북면에 속한다. 백아산은 식물지리학적으로 전라남도의 주된 산계인 지리산과 무등산을 잇는 중요한 위치에 있고, 정상부근 능선부에 석회석 노두가 있으며, 내복천에 인접한 남쪽 사면에 전남지역의 유일한 석회동굴인 화순백아산자연동굴(전라남도기념물 제 24호)이 발달되어 있다. 전체적으로 사면 중부 이하에는 소나무림 또는 소나무-참나무림이 대부분이지만 일부 계곡의 급사면지에는 잘 발달된 낙엽활엽수림이 보존되어 있으며, 낙엽활엽수림의 상층부는 참나무, 개암나무, 느티나무, 단풍나무, 층층나무, 때죽나무, 물푸레나무 등으로 구성되어 있다. 백아산의 산림식물대는 남부아구에 속하며(Lee and Lim, 1978), 온도 분포에 의한 구분으로 난온대와 냉온대의 경계에 위치하는 온대 하부에 해당한다.
백아산은 산체가 작아서 접근하기 쉬운 편이지만 기암 괴석이 많고 지형이 험한 곳은 울창한 숲이 남아 있다. 백아산의 남서쪽을 중심으로 100 ha에 이르는 백아산 자연 휴양림이 조성되어 있고 서쪽으로는 화순 금호리조트가 있어서 전남 중부 내륙의 유명 관광지 중 하나이다. 이러한 이유로 인위적 간섭에 의한 자연환경 훼손은 날로 심각해지고 있다. 또한 백아산의 석회암은 시멘트 원료로 산업적으로 채굴되어(Kim, 2003), 그 결과 350 m의 산봉우리 하나가 완전히 파괴되기도 하였다. 백아산 식물상에 대한 기존의 연구는 없으나, 환경부 전국자연환경조사의 화순, 곡성지역 식물상의 일부로 백아산 식물상이 보고된 바 있다(Park and Kim, 2005). 본 연구는 백아산의 식물상을 밝히고 그 식물지리학적 중요성을 논하는 데에 그 목적이 있다.

재료 및 방법

현지조사는 2011년 5월부터 2016년 10월까지 6년 동안 총 32회(36일)에 걸쳐 이루어졌다(Table 1). 조사범위는 화순군 북면 원리에서 시작하여 능선을 중심으로 북면 송단, 수리 지역에 이르고 조사경로는 Fig. 1과 같다. 조사 중에 확인된 모든 출현종을 채집하여 흡습지와 건조기를 이용하여 건조시켰으며, 확증표본은 전남대학교 생물학과 표본실(CNU)에 보관하였다. 식물목록 작성에 있어서 오랜 기간 널리 식재되어 온 식물 또는 자생하게 된 식물 이외의 재배식물은 제외시켰다. 과별 배열은 한반도 속식물지(Park, 2007)를 따랐고, 과 내에서는 알파벳 순서로 속명과 종명을 정리하였다. 학명은 국가표준식물목록(Korea National Arboretum and The Plant Taxonomic Society of Korea, 2007)을 따랐으며 작성된 식물목록을 한국특산식물목록(Korea Forest Service, 2015), 희귀식물목록(Korea Forest Service, 2015), 적색목록(National Institute of Biological Resources, 2012), 식물구계학적 특정식물목록(Ministry of Environment and National Institute of Environmental Research, 2014)에 근거하여 분석하였다. 한국 내 귀화식물의 현황(Lee et al., 2011) 및 귀화식물목록(Park, 1995)을 참고하여 귀화식물 목록을 작성하였다.

결 과

백아산 지역에서는 109과 366속 568종 5아종 69변종 9품종으로 총 651분류군이 확인되었다(Table 2, Appendix 1). 이는 한반도 관속식물 4,071분류군(Lee, 1996)의 16%에 해당되며, 이 중 양치식물은 15과 25속 47종 3변종의 총 50분류군(7.7%), 나자식물은 3과 6속 7종의 총 7분류군(1.1%)으로 나타났다. 피자식물 중 쌍자엽식물은 81과 265속 401종 5아종 51변종 9품종의 총 466분류군(71.6%), 단자엽식물은 10과 70속 113종 15변종의 총 128분류군(19.7%)이다.

특산식물

본 조사지역에서 확인된 651분류군 중 특산식물은 고려엉겅퀴(Cirsium setidens), 벌개미취(Aster koraiensis), 자란초(Ajuga spectabilis), 광릉골무꽃(Scutellaria insignis, Fig. 2B), 외대으아리(Clematis brachyura), 할미밀망(Clematis trichotoma), 병꽃나무(Weigela subsessilis), 지리대사초(Carex okamotoi), 매미꽃(Coreanomecon hylomeconoides), 노각나무(Stewartia pseudocamellia), 은사시나무(Populus tomentiglandulosa), 나래완두(Vicia hirticalycina)로 총 9과 12속 12분류군이다(Table 3). 조사된 12분류군은 우리나라 특산식물 328분류군(Korea Forest Service, 2015)의 3.7%에 해당된다.

식물구계학적 특정식물

식물구계학적 특정식물종은 총 61분류군으로 백아산에서 확인된 전체 651분류군의 9.2%에 해당하며(Table 4), 환경부에 의해 지정된 식물구계학적 특정식물 1,257분류군(Ministry of Environment, 2014)의 4.9%에 해당한다. V등급종은 구슬개고사리(Athyrium deltoidofrons), 깽깽이풀(Jeffersonia dubia) 2분류군, IV등급종은 산꽃고사리삼(Sceptridium japonicum), 섬잔고사리(Diplazium hachijoense), 털조장나무(Lindera sericea), 매미꽃(Fig. 2F), 갈사초(Carex ligulata)등 5분류군, III등급종은 금족제비고사리(Dryopteris gymnophylla), 세뿔석위(Pyrrosia hastata), 난쟁이바위솔(Fig. 2E)등 11분류군, II등급종은 꿩의다리아재비(Caulophyllum robustum)등 14분류군이었으며, I등급종은 대팻집나무(Ilex macropoda), 나도물통이(Nanocnide japonica)를 비롯한 29분류군으로 확인되었다. 깽깽이풀은 개화시기에 남획이 극심한 식물로 자생지에서 급격하게 소멸되고 있어 철저한 자생지 보존은 물론 자생지 외 보존을 실시해야만 하는 식물이다. 주 분포지는 아무르, 만주에서 경기 이북에 이르지만, 전국 심산에 드물게 자란다. 전남에서는 지리산, 조계산, 무등산에 알려져 있고(Park, 1970; Oh et al., 2016), 백아산에는 마당바위 북서사면의 등산로 주변에서 30여 개체가 집단으로 자생하고 있다. 마당바위에 인접한 북서사면 상부 임상은 습윤하고 토심이 깊어서 구슬개고사리, 약난초(Cremastra variabilis)와 같은 중요한 임상식물을 볼 수 있는 백아산 식물상의 핵심지역에 해당한다. 세뿔석위는 태안반도에서 충무에 이르는 서남해안 지방과 제주도에 주로 분포하는데, 백아산의 경우 마당바위에서 하늘다리 사이의 석회암 노두에 자란다. 산꽃고사리삼은 제주도와 전남 도서지방에 자라며, 내복천에 면한 백아산 남사면 하부에 있는 석회동굴 주변 임상에서 확인되었다. 갈사초와 금족제비고사리는 북면 노기리의 백아산 눈썰매장에 면한 사면 하부(350 m)의 임연부에 몇 개체 확인되었다. 미치광이풀(Scopolia japonica)은 백아산 동북쪽사면인 송단리 계곡을 중심으로 군데군데 큰 집단을 이루고 있다. 송단리 계곡에는 털조장나무(Fig. 2D)도 몇 개체씩 흩어져서 자라고 있다. 매미꽃은 백아산 주요 계곡 주변에 큰 집단을 이루며 넓게 자라고 있다. 나도물통이는 그늘진 계곡부에서 작은 무리를 지어 자라며, 용곡리 냇가와 인가 근처에서도 집단으로 자생하고 있는 것을 확인하였다. 꽃창포(Iris ensata var. spontanea)는 송단에서 방리로 가는 길목의 논둑에 군락으로 자생하는 것을 확인하였다.

희귀식물

백아산에서 조사된 희귀식물은 총 17분류군으로 국립수목원에서 지정한 희귀식물(Korea Forest Service, 2015) 557분류군의 3.1%에 해당한다. 위기종(endangered species) 으로 깽깽이풀(Fig. 2A) 1분류군, 자료부족종(data deficient)으로 구슬개고사리, 갈사초, 옥녀꽃대(Chloranthus fortunei) 3분류군, 취약종(vulnerable)으로 세뿔석위, 약난초 2분류군, 약관심종(least concern)으로 미치광이풀, 꽃창포 등 11분류군을 확인하였다(Table 5).

적색목록

적색목록에 속하는 관속식물은 총 8분류군으로 환경부 국립생물자원관에서 지정한 적색목록(National Institute of Biological Resources, 2012) 543분류군의 1.5%에 해당한다. 백아산에서 확인된 적색목록에 속하는 관속식물은 준위협종(near threatened)으로 약난초, 깽깽이풀의 2분류군, 취약종으로 섬잔고사리 1분류군, 약관심종은 이팝나무(Chionanthus retusus), 보춘화(Cymbidium goeringii), 뻐꾹나리(Tricyrtis macropoda) 3분류군, 미평가종(not evaluated)으로 구슬개고사리, 갈사초 2분류군이다(Table 6). 백아산 서쪽사면의 계곡부와 임상에서 뻐꾹나리(Fig. 2C)의 자생지를 확인하였다.

호석회식물

토양은 식물생육의 기초가 되는 물리적 환경으로 식물 분포를 결정하는 중요한 요인이다. 석회암지역은 모암의 특성상 다량의 칼슘과 탄산이온을 함유하고(Horak and Kinzel, 1971; Kim et al., 1990), 마그네슘 함량이 높은 알칼리성 토양이 주를 이룬다. 대부분의 식물은 중성 및 약알칼리성 토양을 선호하는 경향이 있어서 석회암지역은 희귀식물의 피난처로 기능한다(Korea National Arboretum, 2012). 한반도의 경우 빙하기에는 북방계식물이 남방계식물을 밀어 내리면서 남쪽으로 분포를 확장하고, 간빙기에는 남방계식물이 북방계식물을 밀어 올리면서 북쪽으로 분포를 확장하게 된다. 이 과정 중 고산 정상 부근이나 석회암지대 같은 특수지역은 쫓겨가는 식물들이 남아 숨게 되는 피난처로 기능한다. 우리나라의 석회암지대는 강원도 남부, 충청북도 북부, 경상북도 북부를 중심으로 발달되어 있다. 백아산은 정상부근에 석회암 노두가 있고, 내복천에 면한 남사면에는 석회동굴이 형성되어 있어서 면적은 넓지 않으나 석회암지역으로 판단할 수 있다. 백아산에서 확인된 식물 중 석회암지대식물로 인식되고 있는 종은 거미고사리(Asplenium ruprechtii), 노간주나무(Juniperus rigida) 등 9분류군으로 국립수목원의 석회암지대의 식물(Korea National Arboretum, 2012)에서 언급된 호석회식물 109분류군의 7.3%에 불과하다(Table 7). 백아산의 호석회식물의 숫자가 예상보다 적은 이유는 석회암지역의 면적이 좁고, 오랜 기간 풍화가 진행되어 토양 산도가 낮아졌기 때문으로 보인다.

귀화식물

생태계교란야생식물인 돼지풀(Ambrosia artemisiifolia)과 애기수영(Rumex acetosella)을 포함하여 33분류군의 귀화식물을 확인하였다(Table 8). 우리나라에 분포하는 귀화식물 321분류군의(Park, 1995) 10.3%에 해당한다. 백아산은 산록을 따라 마을과 경작지가 이어져 있으며, 최근에는 귀농현상과 겹쳐서 과수원과 약초원이 산중턱까지 넓혀지고 있는 추세이다. 또한 자연휴양림과 눈썰매장 등 휴양 및 위락시설이 운영되고 있어서 주요 계곡과 능선을 따라 임도와 등산로가 종횡으로 개설되어 있다. 전체적으로 인위적 간섭이 심해지고 있어 임도와 등산로를 따라 귀화식물이 자라는 것으로 판단된다.

고 찰

백아산은 그렇게 크거나 높은 산은 아니지만 온대산악지대의 식물과 남해안 도서지방의 식물이 공존하고 있는 지역으로서 식물분류학 및 식물지리학적 측면에서 매우 중요한 지역이다. 산록부의 개발과 휴양림을 중심으로 한 등산객 유입은 백아산의 종다양성과 식생 전반에 상당한 압박을 미치고 있을 것으로 생각된다. 석회석 광산의 흔적은 아직도 깊은 상처로 남아 있으며 군립공원을 중심으로 한 탐방로 구간 중에는 지속적인 답압 피해가 우려되는 곳도 있다. 백아산의 학술적 중요성을 고려하여 기존의 숲에 더 이상 압박을 가하는 일이 없도록 신중을 기해야 할 것이다.

ACKNOWLEDGMENTS

This work was supported by a grant from the National Institute of Biological Resources (NIBR), funded by the Ministry of Environment (MOE) of the Republic of Korea (NIBR201601202).

Fig 1.
Map of investigation area (A) and routes (B).
kjpt-47-3-236f1.gif
Fig 2.
Six remarkable plants in Mt. Baekasan. A. Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth. & Hook.f. ex Baker & S. Moore. B. Scutellaria insignis Nakai. C. Tricyrtis macropoda Miq. D. Lindera sericea (Siebold & Zucc.) Blume. E. Meterostachys sikokianus (Makino) Nakai. F. Hylomecon hylomeconoides Nakai.
kjpt-47-3-236f2.gif
Table 1.
Investigation dates and routes of the floristic study of Mt. Baeka in Korea.
Date Investigation routes
May 7, 2011 Nogijae (reservoir) → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
May 67, 2012 Songdan → Mt. Baekeasan → Gangrye
May 13, 2012 Nogijae (reservoir) → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
Aug 12, 2012 North slope of Mt. Baekasan
Sep 14, 2012 Gangrye → Mt. Baekasan → Gangrye
Oct 5, 2012 Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
Apr 3, 2013 Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
Apr 24, 2013 Songdan → Mt. Baekasan → Songdan
Jun 9, 2013 Songdanjae (reservoir) → Mt. Baekasan → Gangrye
Jun 12, 2013 Yonggokri → Mt. Baekasan → Yonggokri
Jul 23, 2013 Songdan → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
Aug 9, 2013 Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
Sep 2, 2013 Nogijae (reservoir) → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
Sep 12, 2013 Songdan → Mt. Baekasan → Songdan
Sep 27, 2013 Steep slope nearby Suri limestone cave
Sep 30, 2013 Songdanjae (reservoir) → Eastern valley of Mt. Baekasan
Oct 12, 2013 Yonggokjae (reservoir) → Mt. Baeka → Recreational forest of Mt. Baekasan
Oct 12 13, 2013 Yonggokri limestone quarry → Mt. Baekasan → Songdan
Mar 24, 2014. Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
Apr 4, 2014 Songdan → Gangrye → Mt. Baekasan → Songdan
May 10, 2014 Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
May 24, 2014 Bukmyeon → Mt. Baekasan → Bukmyeon
May 31, 2014 Songdan → Mt. Baekasan → Songdan
Jun 12, 2014 Yonggokri limestone quarry
Jul 6, 2014 Nochiri → Mt. Baekasan → Nochiri
Sep 19, 2014 Nogiri → Mt. Baekasan → Nogiri
Oct 12, 2014 Yonggokri limestone quarry → Recreational forest of Mt. Baekasan → Mt. Baekasan → Nochiri
Apr 22, 2015 Nogijae (reservoir) → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
Jun 22, 2015 Nochiri → East ridge of Mt. Baekasan → Songdan
Oct 9, 2015 Songdan → Mt. Baekasan → Songdan
Jun 29, 2016 Nogijae (reservoir) → Mt. Baekasan → Nogijae (reservoir)
Oct 13, 2016 Songdan → Mt. Baekasan → Songdan
Table 2.
The number of vascular plants in Mt. Baeka.
Taxa Family Genus Species Subspecies Variety Form
Pteriodophyta 15 25 47 - 3 -
Gymnospermae 3 6 7 - - -
Angiospermae 91 335 514 5 66 9
Dicotyledonae 81 265 401 5 51 9
Monocotyledonae 10 70 113 - 15 -
Total 109 366 568 5 69 9
Table 3.
The list of endemic plants to Korea in Mt. Baekasan.
Family Taxa
Compositae 국화과 Cirsium setidens (Dunn) Nakai 고려엉겅퀴
Aster koraiensis Nakai 벌개미취
Labiatae 꿀풀과 Ajuga spectabilis Nakai 자란초
Scutellaria insignis Nakai 광릉골무꽃
Ranunculaceae 미나리아 재비과 Clematis brachyura Maxim 외대으아리
Clematis trichotoma Nakai 할미밀망
Caprifoliaceae 인동과 Weigela subsessilis (Nakai) L. H. Bailey 병꽃나무
Cyperaceae 사초과 Carex okamotoi Ohwi 지리대사초
Papaveraceae 양귀비과 Coreanomecon hylomeconoides Nakai 매미꽃
Theaceae 차나무과 Stewartia pseudocamellia Maxim. 노각나무
Salicaceae 버드나무과 Populus tomentiglandulosa T. B. Lee 은사시나무
Leguminosae 콩과 Vicia hirticalycina Nakai 나래완두
Table 4.
The list of floristic regional indicator plants specially designated by the Ministry of Environment.
Category Taxa
V Athyrium deltoidofrons Makino 구슬개고사리
Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth. & Hook. ex. Baker & S. Moore 깽깽이풀
IV Sceptridium japonicum (Prantl.) Lyon 산꽃고사리삼
Diplazium hachijoense Nakai 섬잔고사리
Lindera sericea (Siebold & Zucc.) Blume 털조장나무
Coreanomecon hylomeconoides Nakai 매미꽃
Carex ligulata Nees 갈사초
III Dryopteris gymnophylla (Baker) C. Chr. 금족제비고사리
Pyrrosia hastata (Thunb.) Ching 세뿔석위
Stewartia pseudocamellia Maxim. 노각나무
Idesia polycarpa Maxim. 이나무
Philadelphus pekinensis Rupr. 애기고광나무
Meterostachys sikokianus (Makino) Nakai 난쟁이바위솔
Indigofera pseudotinctoria Matsum. 낭아초
Scopolia japonica Maxim. 미치광이풀
Scutellaria insignis Nakai 광릉골무꽃
Carex gifuensis Franch. 애기감둥사초
Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata 약난초
II Caulophyllum robustum Maxim. 꿩의다리아재비
Morus cathayana Hemsl. 돌뽕나무
Potentilla dickinsii Franch. & Sav. 돌양지꽃
Ajuga spectabilis Nakai 자란초
Chionanthus retusus Ldl. & Paxton 이팝나무
Patrinia saniculifolia Hemsl. 금마타리
Achillea alpina L. 톱풀
Cirsium setidens (Dunn) Nakai 고려엉겅퀴
Ligularia fischeri (Ledeb.) Turcz. 곰취
Arisaema heterophyllum Blume 두루미천남성
Carex okamotoi Ohwi 지리대사초
C. pediformis C. A. Mey. 넓은잎그늘사초
Iris ensata var. spontanea (Makino) Nakai 꽃창포
Cephalanthera falcata (Thunb.) Blume 금난초
I Coniogramme japonica (Thunb.) Diels 가지고비고사리
Thelypteris glanduligera (Kunze) Ching 사다리고사리
Cyrtomium fortunei J. Sm. 쇠고비
Dryopteris crassirhizoma Nakai 관중
D. erythrosora (D.C. Eaton)Kuntze 홍지네고사리
D. uniformis (Makino) Makino 곰비늘고사리
Cephalotaxus koreana Nakai 개비자나무
Chloranthus fortunei (A. Gray) Solms 옥녀꽃대
Aristolochia contorta Bunge 쥐방울덩굴
Aconitum jaluense Kom. 투구꽃
Clematis patens C. Morren & Decne. 큰꽃으아리
Semiaquilegia adoxoides (DC.) Makino 개구리발톱
Nanocnide japonica Blume 나도물통이
Bistorta manshuriensis (Petrov ex Kom.) Kom. 범꼬리
Grewia parviflora Bung 장구밤나무
Gynostemma pentaphylla (Thunb.) Makino 돌외
Vaccinium oldhamii Miq. 정금나무
Hylotelephium verticillatum (L.) H. Ohba 세잎꿩의비름
Potentilla cryptotaeniae Nakai 물양지꽃
Vicia pseudorobus Fisch. & C. A. Mey. 큰등갈퀴
Ilex macropoda Miq. 대팻집나무
Orixa japonica Thunb. 상산
Oxalis obtriangulata Maxim. 큰괭이밥
Clinopodium micranthum (Regel) Hara 두메층층이
Ligustrum japonicum Thunb. 광나무
Lonicera praeflorens Batalin 올괴불나무
Carex nervata Franch. & Sav. 양지사초
Erythronium japonicum (Balrer) Decne. 얼레지
Hosta capitata (Koidz.) Nakai 일월비비추
Table 5.
The list of rare plants in Mt. Baekasan.
Criteria Taxa
EN Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth. & Hook. f. ex Baker & S. Moore 깽깽이풀
DD Athyrium deltoidofrons Makino 구슬개고사리
Carex ligulata Nees 갈사초
Chloranthus fortunei (A. Gray) Solms 옥녀꽃대
VU Pyrrosia hastata (Thunb) Ching 세뿔석위
Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata 약난초
LC Scopolia japonica Maxim. 미치광이풀
Scutellaria insignis Nakai 광릉골무꽃
Lindera sericea (Siebold & Zucc.) Blume 털조장나무
Patrinia saniculaefolia Hemsl. 금마타리
Chionanthus retusus Lindl. & Paxton이팝나무
Tricyrtis macropoda Miq. 뻐꾹나리
Iris ensata var. spontanea (Makino) Nakai 꽃창포
Coreanomecon hylomeconoides Nakai 매미꽃
Viola albida Palib. 태백제비꽃
Aristolochia contorta Bunge 쥐방울덩굴
Arisaema heterophyllum Blume 두루미천남성

EN, endangered species; DD, data deficient; VU, vulnerable; LC, least concern.

Table 6.
Red list of endangered plants in Mt. Baekasan.
Criteria Taxa
NT Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata 약난초
Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth.& Hook.f.ex Baker&S.Moore 깽깽이풀
VU Diplazium hachijoense Nakai 섬잔고사리
LC Chionanthus retusus Lindl. & Paxton 이팝나무
Cymbidium goeringii (Rchb. f.) Rchb. f. 보춘화
Tricyrtis macropoda Miq. 뻐꾹나리
NE Athyrium deltoidofrons Makino구슬개고사리
Carex ligulata Nees 갈사초

NT, near threatened; VU, vulnerable; LC, least concern; NE, not evaluated.

Table 7.
The list of calciferous plants in Mt. Baekasan.
Family Taxa
Aspleniaceae 꼬리고사리과 Asplenium ruprechtii Sa. Kurata 거미고사리
Cupressaceae 측백나무과 Juniperus rigida Siebold & Zucc. 노간주나무
Fagaceae 참나무과 Quercus variabilis Blume 굴참나무
Ulmaceae 느릅나무과 Ulmus davidiana var. japonica (Rehder) Nakai 느릅나무
Moraceae 뽕나무과 Morus cathayana Hemsl. 돌뽕나무
Ranunculaceae 미나리아재비과 Clematis brachyura Maxim. 외대으아리
Euphorbiaceae 대극과 Euphorbia sieboldiana Morren & Decne 개감수
Compositae 국화과 Echinops setifer Iljin 절굿대
Liliaceae 백합과 Smilax sieboldii Miq. 청가시덩굴
Table 8.
The list of naturalized plants in Mt. Baekasan.
Family Taxa
Phytolaccaceae 자리공과 Phytolacca americana L. 미국자리공
Amaranthaceae 비름과 Amaranthus lividus L. 개비름
Polygonaceae 마디풀과 Rumex acetosella L. 애기수영
Cruciferae 십자화과 Brassica juncea (L.) Czern. 갓
Thlaspi arvense L. 말냉이
Leguminosae 콩과 Amorpha fruticosa L. 족제비싸리
Astragalus sinicus L. 자운영
Robinia pseudoacacia L. 아까시나무
Trifolium pratense L. 붉은토끼풀
T. repens L. 토끼풀
Solanaceae 가지과 Solanum nigrum L. 까마중
Convolvulaceae 메꽃과 Quamoclit coccinea Moench 둥근잎유홍초
Labiatae 꿀풀과 Lamium purpureum L. 자주광대나물
Scrophulariaceae 현삼과 Veronica arvensis L. 선개불알풀
Veronica hederaefolia L. 눈개불알풀
Veronica persica Poir. 큰개불알풀
Compositae 국화과 Ambrosia artemisiifolia L. 돼지풀
Chrysanthemum leucanthemum L. 불란서국화
Conyza canadensis (L.) Cronquist 망초
Coreopsis tinctoria Nutt. 기생초
Erigeron annuus (L.) Pers. 개망초
Galinsoga ciliate (Raf.) S. F. Blake. 털별꽃아재비
Senecio vulgaris L. 개쑥갓
Solidago serotina Aiton 미국미역취
Sonchus asper (L.) Hill 큰방가지똥
S. oleraceus L. 방가지똥
Taraxacum officinale Weber 서양민들레
Gramineae 벼과 Bromus tectorum L. 털빕새귀리
Dactylis glomerata L. 오리새
Lolium multiflorum Lam. 쥐보리
L. perenne L. 호밀풀

Literature Cited

Horak, O. and Kinzel., H.. 1971. Typen des mineralstoffwechsels bei den Hoheren Pflanzen. Österreichische Botanische Zeitschrift 119: 475-495.
crossref
Kim, J.-H.. Mun, H.-T. and Kwak., Y.-S.. 1990. Community structure and soil properties of the Chinese cork oak (Quercus variabilis) forests in the limestone areas. Korean Journal of Ecology 13: 285-295 (in Korean).

Kim, H.G.. 2003. The physical and shear strength properties of the weathered limestone soils in Changsung and Hwasun of Chonnam Province, Korea. The Journal of Engineering Geology 13: 335-344.

Korea ForestService. 2015. Act on the creation and furtherance of arboretums and gardens. Act No 132027:

Korea National Arboretum and The Plant Taxonomic Society of Korea. 2007. A Synonymic List of Vascular Plants in Korea. Korea National Arboretum, Pocheon. 534 (in Korean).

Korea NationalArboretum. 2012. The Plants in Limestone Areas. Geobook, Seoul. 143 (in Korean).

Lee, Y.-M.. Park, S.-H.. Jung, S.-Y.. Oh, S.-H. and Yang, J.-C.. 2011. Study on the current status of naturalized plants in South Korea. Korean Journal of Plant Taxonomy 41: 87-101 (in Korean).

Lee, W.T. and Lim, Y.H.. 1978. Studies on the distribution of vascular plants in the Korean Peninsula. Korean Journal of Plant Taxonomy 8: 1-33 (in Korean).

Ministry ofEnvironment and National Institute of Environmental Research. 2014. Forth Round of the National Natural Environmental Research Guidelines. Ministry of Environment and National Institute of Environmental Research, Gwacheon & Incheon. 173-226 (in Korean).

National InstituteofBiologicalResources. 2012. Red Data Book of Endangered Vascular Plants in Korea. Econature, Seoul. 174 (in Korean).

Oh, B.U.. Ko, S.C.. Kang, S.H.. Paik, W.G.. Yoo, K.O.. Im, H.T.. Jang, C. G.. Chung, G.Y.. Choi, B.H. and Choi, H.J.. 2016. Distribution Maps of Vascular Plants in Korea. Korea National Arboretum, Pocheon. 809 (in Korean).

Park, C.-W.. 2007. The Genera of Vascular Plants of Korea. Academy Publ. Co, Seoul. 1482 (in Korean).

Park., J.W. and Kim., M.H.. 2005. A Flora of Hwasun and GokSeong. Report on the Second Round of the National Natural Environmental Research. Ministry of Environment, Seoul. 125-151 (in Korean).

Park, S.H.. 1970. The investigation of Mt. Moo-Dung Flora. Korean Journal of Plant Taxonomy 2: 23-39 (in Korean).

Park, S.H.. 1995. Coloured Illustrated Guide to Naturalized Plant of Korea. Ilchogak, Seoul. 371 (in Korean).

APPENDICES

Appendix 1.

Flora of Mt. Baeka.

Taxa Korean name Voucher number Category & Criteria
Lycopodiaceae 석송과
Lycopodium serratum Thunb. 뱀톱 Im 100153
Selaginellaceae 부처손과
Selaginella rossii (Baker) Warb. 구실사리 Im 090352
Equisetaceae 속새과
Equisetum arvense L. 쇠뜨기 IP 160293
Ophioglossaceae 고사리삼과
Sceptridium japonicum (Pantl.) Lyon 산꽃고사리삼 IP 080842 IV
Sceptridium ternatum (Tnub.) Lyon 고사리삼 IP 134982
Osmundaceae 고비과
Osmunda cinnamomea var. forkiensis Copel. 꿩고비 IP 160213
Osmunda japonica Thunb. 고비 Im 100126
Pteridaceae 봉의꼬리과
Coniogramme japonica (Thunb.) Diels 가지고비고사리 Im 100128 I
Dennstaedtiaceae 잔고사리과
Dennstaedtia hirsuta (Sw.) Mett. ex Miq. 잔고사리 IP 160570
Dennstaedtia wilfordii (Moore) Christ. 황고사리 Im 039062
Pteridium aquilinum var. latiusculum (Desv.) Underw. ex Hell. 고사리 Im 039064
Aspleniaceae 꼬리고사리과
Asplenium incisum Thunb. 꼬리고사리 Im 140710
Asplenium ruprechtii Sa. Kurata 거미고사리 Im 135307
Onocleaceae 야산고비과
Matteuccia orientalis (Hook.) Trevis. 개면마 Im 090020
Woodsiaceae 우드풀과
Woodsia manchuriensis Hook. 만주우드풀 Im 090356
Woodsia polystichoides D.C.Eaton 우드풀 Im 039086
Athyriaceae 개고사리과
Athyrium deltoidofrons Makino 구슬개고사리 Im 140362 V, DD, NE
Athyrium niponicum (Mett.) Hance 개고사리 IP 134891
Athyrium vidalii (Franch. et Sav.) Nakai 산개고사리 IP 160339
Athyrium yokoscense (Franch.et Sav.) Christ 뱀고사리 Im 140395
Cornopteris crenulato-serrulata (Makino) Nakai 응달고사리 IP 160329
Deparia conilii (Franch.et Sav.) M.Kato 좀진고사리 Im 039054
Deparia coreana (Christ) M. Kato 곱새고사리 IP 160323
Deparia japonica (Thunb.) M. Kato. 진고사리 IP 134868
Deparia lasiopteris (Kunze) Nakaike 큰진고사리 IP 140650
Deparia petersenii (Kunze) M. Kato 탐라진고사리 IP 140638
Diplazium hachijoense Nakai 섬잔고사리 Im 140644 IV, VU
Polystichum ovatopaleaceum (Kodama) Sa.Kurata 지리개관중 IP 134897
Thelypteridaceae 처녀고사리과
Phegopteris decursivepinnata (H.C. Hall) Fee. 설설고사리 Im 135298
Thelypteris glandeuligera (Kunze) Ching 사다리고사리 Im 100167 I
Thelypteris japonca (Baker) Ching 지네고사리 Im 140392
Thelypteris viridefrons Tagawa 푸른각시고사리 IP 160345
Dryopteridaceae 관중과
Arachniodes borealis Seriz. 왁살고사리 IP 160359
Cyrtomium fortunei J. Sm. 쇠고비 IP 134879 I
Dryopteris bissetiana (Baker) C. Chr. 산족제비고사리 IP 160188
Dryopteris crassirhizoma Nakai 관중 Im 100154 I
Dryopteris erythrosora (D.C. Eaton) Kuntze 홍지네고사리 Im 140373 I
Dryopteris gymnopylla (Baker) C. Chr. 금족제비고사리 Im 140469 III
Dryopteris lacera (Thunb.) Kuntze 비늘고사리 IP 134893
Dryopteris monticola (Makino) C. Chr. 왕지네고사리 IP 160350
Dryopteris sacrosancta Koidz. 애기족제비고사리 IC 134866
Dryopteris saxifraga H.Ito 바위족제비고사리 IP 134867
Dryopteris simasakii var. paleacea (H. Ito) Sa. Kurata 층층지네고사리 IP 140367
Dryopteris uniformis (Makino) Makino 곰비늘고사리 IP 160362 I
Polystichum polyblepharum (Roem. ex Kuntze) C. Presl 나도히초미 IP 160510
Polystichum tripteron (Kunze) C. Presl 십자고사리 IP 160325
Davalliaceae 넉줄고사리과
Davallia mariesii T. Moore ex Baker 넉줄고사리 Im 039060
Polypodiaceae 고란초과
Lepisorus thunbergianus (Kaulf.) Ching 일엽초 Im 140593
Lepisorus ussuriensis (Regel et Maack.) Ching 산일엽초 Im 090355
Pyrrosia hastata (Thunb.) Ching 세뿔석위 IP 80843 III, VU
Pinaceae 소나무과
Larix kaempferis (Lamb.) Carriere 일본잎갈나무(재) Im 012545
Pinus densiflora Siebold et Zucc. 소나무 Im 090324
Pinus rigida Mill. 리기다소나무 Im 100168
Cupressaceae 측백나무과
Chamaecyparis obtusa (Siebold et Zucc.) Endl. 편백(재) Im 090042
Cryptomeria japonica (Thunb.ex L.f.) D. Don 삼나무(재) C 012580
Juniperus rigida Siebold & Zucc. 노간주나무 Im 100124
Cephlaotaxaceae 개비자나무과
Cephalotaxus koreana Nakai 개비자나무 IP 160352 I
Magnoliaceae 목련과
Magnolia sieboldii K. Koch. 함박꽃나무 IP 160576
Lauraceae 녹나무과
Lindera erythrocarpa Makino 비목나무 C 012023
Lindera glauca (Siebold & Zucc.) Blume 감태나무 Im 039990
Lindera obtusiloba Blume 생강나무 IP 160195
Lindera sericea (Siebold et Zucc.) Blume 털조장나무 IP 134869 IV, LC
Chloranthaceae 홀아비꽃대과
Chloranthus fortunei (A.Gray) Solms 옥녀꽃대 IP 160223 I, DD
Aristolochiaceae 쥐방울덩굴과
Aristolochia contorta Bunge 쥐방울덩굴 C 140001 I, LC
Asarum sieboldii Miq. 족도리풀 IP 160308
Ranunculaceae 미나리아재비과
Aconitum jaluense Kom. 투구꽃 Im 140470 I
Actaea asiatica H. Hara 노루삼 IP 160419a, b
Adonis amurensis Regel et Radde 복수초 IP 160517
Clematis apiifolia DC. 사위질빵 Im 140494
Clematis brachyura Maxim. 외대으아리 C 012102 E
Clematis terniflora var. mandshurica (Rupr.) Maxim. 으아리 IP 160559
Clematis patens C. Morren et Decne. 큰꽃으아리 C 012096 I
Clematis trichotoma Nakai 할미밀망 IP 160328 E
Ranuculus cantoniensis DC. 털개구리미나리 Im 140932
Ranuculus chinensis Bunge 젓가락나물 Im 140773
Ranuculus tachiroei Franch. et Sav. 개구리미나리 Im 140771
Ranuculus japonicus Thunb. 미나리아재비 IP 160388
Semiaquilegia adoxoides (DC.) Makino 개구리발톱 IE 134838 I
Thalictrum actaefolium var. brevistylum Nakai 은꿩의다리 Im 140478
Thalictrum kemense var. hypoleucum (Siebold et Zucc.) Kitag. 좀꿩의다리 Im 140931
Berberidaceae 매자나무과
Caulophyllum robustum Maxim. 꿩의다리아재비 Im 140552 II
Jeffersonia dubia (Maxim.) Benth. & Hook. ex Baker & S. Moore 깽깽이풀 IC 985125 V, EN, NT
Menispermaceae 새모래덩굴과
Cocculus trilobus (Thunb.) DC. 댕댕이덩굴 Im 012014
Lardizabalceae 으름덩굴과
Akebia quinata (Houtt.) Decne. 으름덩굴 C 012020
Papaveraceae 양귀비과
Chelidonium majus var. asiaticum (H. Hara) Ohwi 애기똥풀 C 012049
Coreanomecon hylomeconoides Nakai 매미꽃 IE 134842 E, IV, LC
Fumariaceae 현호색과
Corydalis incisa (Thunb.) Pers. 자주괴불주머니 Im 140897
Corydalis pauciovulata Ohwi 선괴불주머니 IP 160198
Corydalis remota Fisch. ex Maxim. 현호색 IP 90360
Corydalis speciosa Maxim. 산괴불주머니 IP 160186
Corydalis turtschaninovii Besser. 조선현호색 IP 160555
Dicentra spectabilis (L.) Lem. 금낭화 Im 140771
Ulmaceae 느릅나무과
Celtis sinensis Pers. 팽나무 Im 039021
Ulmus davidiana var. japonica (Rehder) Nakai 느릅나무 Im 140816
Zelkova serrata Makino 느티나무 C 039019
Cannabinaceae 삼과
Humulus japonicus Siebold et Zucc. 환삼덩굴 C 011976
Moraceae 뽕나무과
Broussonetia kazinoki Sieb. 닥나무 IP 135289
Broussonetia papyrifera (L.) Vent. 꾸지나무 C 039016
Cudrania tricuspidata Bureau ex Lavallee 꾸지뽕나무 Im 140558
Morus bombycis Koidz. 산뽕나무 E 90103
Morus cathayana Hemsl. 돌뽕나무 Im 135293 II
Urticaceae 쐐기풀과
Boehmeria nivea (L.) Gaudich 모시풀 Im 135316
Boehmeria spicata (Thunb.) Thunb. 좀깨잎나무 C 011981
Boehmeria platanifolia Franch. et Sav. 개모시풀 Im 140110
Boehmeria tricuspis (Hance) Makino 거북꼬리 Im 140536
Laportea bulbifera (Siebold et Zucc.) Wedd. 혹쐐기풀 Im 140370
Nanocnide japonica Blume 나도물통이 C 011977 I
Pilea mongolica Wedd. 모시물통이 Im 140357
Urtica angustifolia Fisch. ex Hornem. 가는잎쐐기풀 Im 100121
Fagaceae 참나무과
Castanea crenata Siebold et Zucc. 밤나무 Im 039025
Quercus dentata Thunb. ex Murray 떡갈나무 Im 012001
Quercus acutissima Carruth. 상수리나무 C 012004
Quercus mongolica Fisch. 신갈나무 Im 140822
Quercus serrata Murray 졸참나무 Im 140822
Quercus variabilis Blume 굴참나무 Im 100158
Betulaceae 자작나무과
Alnus japonica (Thunb.) Steud. 오리나무 Im 100162
Alnus hirsuta Fisch ex Turcz. 물오리나무 Im 140496
Betula ermani Cham. 사스래나무 Im 100163
Corylus sieboldiana Blume 참개암나무 IP 160340
Corylus heterophylla Fisch. Ex Trautv. 개암나무 IP 160387
Carpinus cordata Blume 까치박달 Im 134867
Carpinus laxiflora (Siebold &Zucc.) Blume 서어나무 Im 135368
Carpinus tschonoskii Maxim. 개서어나무 Im 021718
Phytolacaceae 자리공과
Phytolaca americana L. 미국자리공 C 012076 N
Chenopodiaceae 명아주과
Chenopodium album var. centrorubrum Makino 명아주 Im 135339
Amaranthaceae 비름과
Achyranthes japonica (Miq.) Nakai 쇠무릎 Im 140629
Amaranthus lividus L. 개비름 C 012077 N
Caryophyllaceae 석죽과
Cerastium holosteoides var. hallaisanense (Nakai) Mizushima 점나도나물 Im 090060
Cerastium glomeratum Thuill 유럽점나도나물 C 140993
Dianthus chinensis L. 패랭이꽃 C 134833
Dianthus longicalyx Miq. 술패랭이꽃 C 012087
Pseudostellaria heterophylla (Miq.) Pax 개별꽃 IP 160227
Pseudostellaria palibiniana (Takeda) Ohwi 큰개별꽃 Im 140885
Silene firma Siebod et Zucc. 장구채 Im 100136
Silene seoulense Nakai 가는장구채 Im 140557
Stellaria alsine var. undulata (Thunb.) Ohwi 벼룩나물 C 012080
Stellaria aquatica (L.) Scop. 쇠별꽃 C 012078
Stellaria media (L.) Vill. 별꽃 Im 140779
Polygonaceae 마디풀과
Bistorta manshuriensis (Petrov.ex Kom.) Kom. 범꼬리 C 012028 I
Fallopia cilinervis (Nakai) Hammer 나도하수오 C 141000
Fallopia multiflorus (Thurb.) Haraldson 하수오 Im 140762
Persicaria filiforme Nakai ex Mori 이삭여뀌 Im 105532
Persicaria hydropiper (L.) Delarbre 여뀌 C 039996
Persicaria lapathifolia (L.) Delarbre 흰여뀌 Im 140606
Persicaria longiseta (Bruijn) Kitag. 개여뀌 Im 140448
Persicaria posumbu var. laxiflora (Melsn.) H. Hara 장대여뀌 C 012034
Persicaria pubescens (Blume) H. Hara 바보여뀌 Im 1246
Persicaria dissiflora (Hemsl.) H. Gross ex Mori 가시여뀌 Im 039997
Persicaria nepalensis (Meisn.) H. Gross 산여뀌 Im 140479
Persicaria perfoliata (L.) H. Gross 며느리배꼽 C 039994
Persicaria senticosa (Melsn.) H. Gross ex Nakai 며느리밑씻개 C 012036
Persicaria sagittata (L.) H. Gross 미꾸리낚시 Im 012037
Persicaria thunbergii (Siebold et Zucc.) H.Gross 고마리 IP 100148
Persicaria viscosa (Buch-Ham. ex D.Don) H. Gross ex Nakai 기생여뀌 C 141003
Polygonum aviculare L. 마디풀 C 012038
Rumex acetocella L. 애기수영 IP 160390 N
Rumex conglomeratus Murray 묵밭소리쟁이 C 140995
Rumex acetosa L. 수영 Im 140825
Theaceae 차나무과
Stewartia pseudocamellia Maxim 노각나무 C 140554 E, III
Actinidiaceae 다래나무과
Actinida arguta (Siebold & Zucc.) Planch. ex Miq. 다래 IP 160355
Actinida kolomikta (Maxim. et Rupr.) Maxim. 쥐다래 IP 081122
Actinida polygama (Siebold et Zucc.) Planch. ex Maxim 개다래 Im 140556
Guttiferae 물레나물과
Hypericum ascyron L. 물레나물 Im 140552
Hypericum erectum Thunb. 고추나물 Im 140495
Tiliaceae 피나무과
Corchoropsis tomentosa (Thunb.) Makino 수까치깨 IP 134804
Grewia parviflora Bunge 장구밤나무 C 012257 I
Tilia amurensis Rupr. 피나무 Im 140558
Flacourtiaceae 산유자나무과
Idesia polycarpa Maxim. 이나무 Im 135299 III
Violaceae 제비꽃과
Viola accuminata Ledeb. 졸방제비꽃 IP 34806
Viola albida Palib 태백제비꽃 IP 160551 LC
Viola collina Besser 둥근털제비꽃 IP 160530
Viola dissecta var. chaerophylloides (Regel) F. Maek. ex Hara 남산제비꽃 Im 160445
Viola hirtipes S. Moore. 흰털제비꽃 IP 160533
Viola japonica Langsd. ex Ging. 왜제비꽃 IP 160194
Viola keiskei Miq. 잔털제비꽃 Im 160470
Viola mandshurica W. Becker 제비꽃 C 012224
Viola patrinii Ging. 흰제비꽃 Im 135593
Viola rossii Hemsl. 고깔제비꽃 Im 090123
Viola variegata Fisch. ex Link 알록제비꽃 C 12221
Viola variegata var. chinensis Bunge 자주알록제비꽃 IP 80856
Viola verecunda A. Gray 콩제비꽃 IP 135338
Cucurbitaceae 박과
Gynostemma pentaphylla (Thunb.) Makino 돌외 Im 135339 I
Trichosanthes kirilowii Maxim. 하늘타리 C 012339
Salicaceae 버드나무과
Populus tomentiglandulosa T. B. Lee 은사시나무(재) Im 100126 E
Salix graciliglans Nakai 눈갯버들 IP 160200
Salix koreensis Andersson 버드나무 Im 090275
Salix integra Thunb. 개키버들 C 039046
Cruciferae 십자화과
Arabis glabra Bernh. 장대나물 C 134831
Arabis hirtula (L.) Scop. 털장대 IE 134850
Brassica juncea (L.) Czern. C 039227 N
Cardamine flexuosa With. 황새냉이 Im 985104
Cardamine fallax L. 좁쌀냉이 Im 039224
Cardamine impatiens L. 싸리냉이 Im 039228
Cardamine leucantha (Tausch) O.E. Schulz 미나리냉이 IE 134849
Cardamine scutata Thunb. 큰황새냉이 C 012060
Casella bursapastoris (L.) L.W. Medicus 냉이 IP 160187
Dontostemon dentatus (Bunge) Ledeb. 가는장대 C 039775
Rorippa indica (L.) Hiern 개갓냉이 C 012053
Thlaspi arvense L. 말냉이 IC 985133 N
Ericaceae 진달래과
Rhododendron mucronulatum Turcz. 진달래 Im 135418
Rhododendron mucronulatum var. ciliatum Nakai 털진달래 IP 160427
Rhododendron schlippenbachii Maxim. 철쭉 Im 135377
Rhododendron yedoense f.poukhanense (H. Lev.) M. Sugim. ex T. Yamaz 산철쭉 IP 160239
Vaccinium oldhami Miq. 정금나무 IP 160284
Pyrolacae 노루발과
Chimaphila japonica Miq. 매화노루발 C 12205
Pyrola japonica Klenze ex Alef. 노루발 Im 105533
Ebenaceae 감나무과
Diospyros lotus L. 고욤나무 C 044666
Styracaceae 때죽나무과
Styrax japonica Siebold et Zucc. 때죽나무 IP 160235
Styrax obassia Siebold et Zucc. 쪽동백나무 IP 160322
Symplicaceae 노린재나무과
Symplocos tanakana Nakai 검노린재 Im 135371
Primulaceae 앵초과
Androsace umbellata (Lour.) Merr. 봄맞이 C 044999
Lysimachia clethroides Duby 큰까치수염 Im 140665
Lysimachia japonica Thunb. 좀가지풀 IP 160382
Crassulaceae 돌나물과
Meterostachys sikokianus (Makino) Nakai 난쟁이바위솔 Im 135337 III
Sedum aizoon L. 가는기린초 IP 160585
Sedum bulbiferum Makino 말똥비름 C 012072
Sedum kamtschaticum Fisch. et Mey 기린초 C 012071
Sedum polystichoides Hemsl. 바위채송화 Im 140596
Sedum sarmentosum Bunge 돌나물 C 012068
Hylotelepium verticillatum (L.) H. Ohba 세잎꿩의비름 Im 039338 I
Saxifragaceae 범의귀과
Astilbe rubra Hook. f. et Thomson 노루오줌 IP 160420a, b
Chrysosplenium flagelliferum F. Schmidt 애기괭이눈 IP 081120
Deutzia glabrata Kom. 물참대 Im 140792
Deutzia parviflora Bunge 말발도리 Im 140521
Deutzia prunifolia Rehder 바위말발도리 Im 135432
Deutzia uniflora Shirai 매화말발도리 IP 160539
Hydrangea serrata f. acuminata (Siebold et Zucc.) E.H.Wilson 산수국 IP 160343
Philadelphus pekinensis Rupr. 애기고광나무 Im 039331I III
Philadelphus tenuifolius Rupr. et Maxim. 얇은잎고광나무 IP 160547
Ribes fasciculatum var. chinense Maxim. 까마귀밥나무 IP 160269
Saxifraga fortunei var. incisolobata Nakai 바위떡풀 Im 140598
Rosaceae 장미과
Agrimonia pilosa Ledeb. 짚신나물 C 012135
Duchesnea indica (Andr.) Focke 뱀딸기 IP 160519
Geum aleppicum Jacq. 큰뱀무 Im 041750
Kerria japonica f. pleniflora (Witte) Rehder. 죽단화(재) Im 985144
Potentilla cryptotaenia Maxim 물양지꽃 Im 140540 I
Potentilla dickinsii Franch. et Sav. 돌양지꽃 Im 140592 II
Potentilla fragarioides var. major Maxim. 양지꽃 Im 090289
Potentilla freyniana Bornm. 세잎양지꽃 IP 160248
Potentilla anemonefolia Lehm. 가락지나물 IP 137002
Potentilla yokusaiana Makino 민눈양지꽃 IP 90370
Pourthiaea villosa (Thunb.) Decne. 윤노리나무 Im 105534
Prunus glandulosa f. albiplena Koehne 옥매 C 041745
Prunus mume Siebold et Zucc. 매실나무 IP 160296
Prunus persica (L.) Batsch 복사나무 C 012130
Prunus serrulata var. spontanea (Maxim.) E.H. Wilson 벚나무 IP 160229
Prunus verecunda (Koidz) Koehne 개벚나무 IP 160421
Pyrus calleryana var. fauriei (Schneid.) Rehder 콩배나무 Im 135410
Rosa multiflora Thunb. 찔레꽃 IE 134883
Rubus corchorifolius L. f. 수리딸기 IP 160301
Rubus coreanus Miq. 복분자딸기 IP 160386
Rubus crataegifolius Bunge 산딸기 IP 160246
Rubus parvifolius L. 멍석딸기 C 012126
Rubus phoenicolasius Maxim. 곰딸기 IP 160558
Sanguisorba officinalis L. 오이풀 C 012112
Sorbus alnifolia (Siebold et Zucc.) C. Koch. 팥배나무 C 041600
Spiraea prunifolia f. simpliciflora Nakai 조팝나무 Im 135428
Stephanandra incisa Zabel 국수나무 IE 134880
Leguminosae 콩과
Aeschynomene indica L. 자귀풀 Im 141223
Albizzia julibrissin Duraz. 자귀나무 C 012165
Amorpha fruticosa L. 족제비싸리 C 012163 N
Astragalus sinicus L. 자운영 C 012162 N
Caragana sinica (Buchoz) Rehder 골담초 C 039005
Desmodium oldhami Oliv. 큰도둑놈의갈고리 Im 140659
Desmodium podocarpum var. oxyphyllum (DC.) H. Ohashi 도둑놈의갈고리 Im 105538
Desmodium podocarpum DC. 개도둑놈의갈고리 C 012180
Glycine soja Siebold et Zucc. 돌콩 C 012168
Indigofera koreana Ohwi 민땅비싸리 IP 160253
Indigofera pseudotinctoria Matsum. 낭아초 Im 135306 III
Kummerowia striata (Thunb.) Schindl 매듭풀 Im 135136
Lathyrus davidii Hance 활량나물 C 012166
Lespedeza bicolor Turcz. 싸리 Im 140510
Lespedeza cuneata G. Don 비수리 Im 140634
Lespedeza cyrtobotrya Miq. 참싸리 Im 140528
Lespedeza maximowiczii C. K. Schneid. 조록싸리 IP 160253
Lespedeza maximowiczii var. tomentella Nakai 털조록싸리 Im 135373
Lespedeza. thunbergii subsp. formosa (Vogel) H. Ohashi 풀싸리 Im 140643
Lotus corniculata var. japonica Regel 벌노랑이 C 012170
Maackia amurensis Rupr. 다릅나무 Im 135311
Pueraria lobata (Wild) Ohwi Im 135304
Robinia pseudoacacia L. 아까시나무(재) Im 100129 N
Sophora flavescens Aiton. 고삼 C 012195
Trifolium pratense L. 붉은토끼풀 C 038990 N
Trifolium repens L. 토끼풀 Im 090038 N
Vicia amoena Fisch. ex DC. 갈퀴나물 C 012190
Vicia angustifolia var. segetilis K. Koch. 살갈퀴 C 012189
Vicia hirsuta (L.) Gray 새완두 C 012177
Vicia hirticalycina Nakai 나래완두 Im 090126 E
Vicia japonica A. Gray 넓은잎갈퀴 C 012186
Vicia pseudorobus Fisch. et C. A. Mey 큰등갈퀴 C 012185 I
Vicia tetrasperma (L.) Schrb. 얼치기완두 Im 012184
Vicia unijuga A. Braun 나비나물 Im 012175
Vicia venosa Maxim. 연리갈퀴 Im 038989
Vigna angularis var. nipponensis (Ohwi) Ohwi et H. Ohashi 새팥 Im 105525
Elaeagnacea보리수나무과
Elaeagnus umbellata Thunb. 보리수나무 IP 160220
Onagaceae 바늘꽃과
Circaea mollis Siebold et Zucc. 털이슬 Im 140518
Epilobium pyrricolophum Franch. et Sav. 바늘꽃 Im 100142
Alangiaceae 박쥐나무과
Alangium platanifolium var. trilobum (Miq.) Ohwi. 박쥐나무 IP 160221
Cornaceae 층층나무과
Cornus controversa Hemsl 층층나무 Im 134877
Cornus kousa F. Buerger ex Hance 산딸나무 IP 160578
Cornus macrophylla Wall. 곰의말채나무 Im 140641
Santalaceae 단향과
Thesium chinense Turcz. 제비꿀 IE 134848
Celastraceae 노박덩굴과
Celstrus orbiculatus Thunb. 노박덩굴 C 012158
Euonymus alatus f. ciliatodentatus (Franch et Sav.) Hiyama 회잎나무 C 012153
Euonymus oxyphyllus Miq. 참회나무 IP 160371
Euonymus hamiltonianus Wall. 참빗살나무 Im 012075
Tripterygium regelii Sprague et Takeda 미역줄나무 Im 012151
Aquifoliaceae 감탕나무과
Ilex macropoda Miq. 대팻집나무 C 012150
Euphorbiaceae 대극과
Euphorbia sieboldiana Morren et Decne 개감수 IP 90368
Phyllanthus ussuriensis Rupr. et Maxim. 여우주머니 Im 140612
Sapium japonicum Pax et Hoffm. 사람주나무 IE 134884
Securiniega suffruticosa Rehder 광대싸리 Im 041586
Rhamnanceae 갈매나무과
Rhamnella frangulioides (Maxim.) Weberb. 까마귀베개 Im 140759
Rhamnus yoshinoi Makino 짝자래나무 Im 140758
Vitaceae 포도과
Ampelopsis heterophylla (Thunb.) Siebold et Zucc. 개머루 C 050182
Ampelopsis brevipedunculata f. ciliata (Nakai) T. B. Lee 털개머루 Im 140665
Parthenoicssus tricuspidata (Siebold et Zucc.) Planch. 담쟁이덩굴 C 012263
Vitis amurensis Rupr. 왕머루 IP 160207
Vitis flexuosa Thunb. 새머루 IP 160237
Vitis ficifolia var. sinuata (Regel) H. Hara 까마귀머루 C 012259
Polygalaceae 원지과
Polygala japonica Houtt. 애기풀 Im 012145
Polygala sibirica L. 두메애기풀 Im 041590
Staphyleaceae 고추나무과
Staphylea bumalda DC. 고추나무 IP 160540
Aceraceae 단풍나무과
Acer poictum subsp. mono (Maxim.) Ohashi 고로쇠나무 Im 140805
Acer pseudosieboldianum (Pax.) Kom. 당단풍나무 Im 012160
Acer tataricum subsp. ginnala (Maxim.) Wesm. 신나무 IP 113681
Anacardiaceae 옻나무과
Rhus javanica L. 붉나무 C 012148
Rhus sylvestis Siebold et Zucc. 산검양옻나무 Im 012584
Rhus trichocarpa Miq. 개옻나무 C 012147
Simaroubaceae 소태나무과
Picrasma quassioides (D.Don) Benn. 소태나무 Im 041572
Rutaceae 운향과
Evodia daniellii Hemsl. 쉬나무 C 134879
Orixa japonica Thunb. 상산 C 041593 I
Zanthoxylum piperatum (L.) DC. 초피나무 C 012143
Zanthoxylum schinifolium Siebold et Zucc. 산초나무 IP 134871
Zanthoxylum schinifolium var. inermis T. B. Lee 민산초나무 C 012142
Oxalidaceae 괭이밥과
Oxalis corniculata L. 괭이밥 C 012144
Oxalis obtriangulata Maxim. 큰괭이밥 Im 100133 I
Geraniaceae 쥐손이풀과
Geranium thunbergii Siebold et Zucc. 이질풀 Im 140611
Geranium wilfordii Maxim. 세잎쥐손이 C 012197
Balsaminaceae 봉선화과
Impatiens textori Miq. 물봉선 IP 134871
Araliaceae 두릅나무과
Eleutherococcus sessiliflorus (Rupr. et Maxim.) S.Y. Hu 오갈피나무 Im 012235
Aralia elata (Miq.) Seem. 두릅나무 Im 140454a, b
Kalopanax septemlobus (Thunb.) Koidz. 음나무 Im 135294
Umbeliferae 산형과
Angelica decursiva (Miq.) Franch. et Sav. 바디나물 Im 140703
Angelica gigas Nakai 참당귀 C 012247
Angelica grosseserratum (Maxim.) Kitag. 신감채 IP 80866
Angelica polymorpha Maxim. 궁궁이 Im 140711
Cryptotaenia japonica Hassk. 파드득나물 Im 135338
Heracleum moellendorffii Hance 어수리 C 012246
Hydrocotyle ramiflora Maxim. 큰피막이 C 039771
Osmorhiza aristata (Thunb.) Makino & Yabe 긴사상자 IP 160550a, b
Pimpinella brachycarpa (Kom.) Nakai 참나물 C 012245
Sanicula chinensis Bunge 참반디 IP 160334
Sium suave Walter 개발나물 IC 134839a, b
Torilis japonica (Houtt.) DC. 사상자 C 012242
Gentianaceae 용담과
Gentiana scabra Bunge 용담 Im 135320
Gentiana zollingeri Faw. 큰구슬붕이 C 044771
Asclepiadaceae 박주가리과
Metaplexis japonica (Thunb.) Makino 박주가리 Im 135290
Solanaceae 가지과
Scopolia japonica Maxim. 미치광이풀 IP 135305 III, LC
Solanum carolinense L. 도깨비가지 Im 140686
Solanum lyratum Thunb. 배풍등 Im 044881
Solanum nigrum L. 까마중 Im 044883 N
Physaliastrum japonicum (Franch. et Sav.) Honda 가시꽈리 Im 090121
Physalis alkekengi var. franchetii (Mast) Makino 꽈리(재) C 012318
Convolvulaceae 메꽃과
Calystegia australis R. Br. 실새삼 Im 140924
Calystegia sepium var. japonicum (Choisy) Makino 메꽃 C 012286
Quamoclit coccinea Moench 둥근잎유홍초 Im 105539 N
Borraginaceae 지치과
Bothriospermum tenellum (Hornem.) Fisch. et C. A. Mey. 꽃받이 IP 140941
Trigonotis radicans var. sericea (Maxim.) H. Hara 참꽃마리 IP 160231
Trigonotis peduncularis (Trevir) Benth. ex Hemsl 꽃마리 Im 090048
Verbenaceae 마편초과
Callicarpa japonica Thunb. 작살나무 IP 160327
Caryopteris divaricata (Siebold et Zucc.) Maxim. 누린내풀 IP 140894
Clerodendron trichotomum Thunb. 누리장나무 Im 140489
Vitex negundo var. cannabifolia Siebold et Zucc. 목형(재) C 012305
Phrymaceae 파리풀과
Phryma leptostachya var. asiatica Hara 파리풀 IP 160548
Labiatae 꿀풀과
Agastache rugosa (Fisch. et Meyer) Kuntze 배초향 Im 140764
Ajuga decumbens Thunb. 금창초 IP 160224
Ajuga spectabilis Nakai 자란초 IP 070498 E,II
Clinopodium chinense var. parviflorum (Kudo) H. Hara 층층이꽃 Im 140523
Clinopodium gracile var. multicaule (Maxim.) Ohwi 탑꽃 Im 140653
Clinopodium micranthum (Regel) Hara 두메층층이 Im 140506 I
Elsholtzia splendens Nakai ex F. Maek. 꽃향유 Im 135778
Isodon inflexus (Thunb.) Kudo 산박하 Im 105540
Lamium album var. barbatum (Siebold et Zucc.) Franch. et Sav. 광대수염 IC 985129
Lamium amplexicaule L. 광대나물 IP 160290
Lamium purpureum L. 자주광대나물 Im 135329 N
Leonurus japonicus Houtt. 익모초 C 012358
Leonurus macranthus Maxim. 송장풀 Im 140568
Lycopus lucidus Turcz.ex Benth 쉽싸리 Im 140502
Meehania urticifolia (Miq.) Makino 벌깨덩굴 IP 160232
Mosla dianthera Maxim. 쥐깨풀 Im 039551
Mosla punctulata (J.F. Gmelin) Nakai 들깨풀 IP 81714
Phlomis umbrosa Turcz. 속단 Im 140558
Prunella vulgaris var. lilacina Nakai 꿀풀 IP 135357
Salvia plebeia R. Br. 배암차즈기 C 3043
Scutellaria dentata var. alpina Nakai 수골무꽃 Im 160449
Scutellaria indica L. 골무꽃 Im 135774
Scutellaria insignis Nakai 광릉골무꽃 IP 160581 E, III, LC
Scutellaria pekinensis var. transitra Hara 산골무꽃 C 012369
Scutellaria pekinensis var. ussuriensis (Regel) Hand.-Maz. 호골무꽃 Im134801
Stachys japonica Miq. 석잠풀 C 012371
Plantaginaceae 질경이과
Plantago asiatica L. 질경이 Im 090053
Oleaceae 물푸레나무과
Chionanthus retusus Lindl. & Paxton 이팝나무 IP 134870 II, LC
Fraxinus rhynchophylla Hance 물푸레나무 C 012272
Fraxinus sieboldiana Blume 쇠물푸레나무 IP 160203
Ligustrum japonicum Thunb. 광나무(재) C 012271 I
Ligustrum obtusifolium Siebold et Zucc. 쥐똥나무 C 012296
Scrophulariaceae 현삼과
Mazus pumilus (Burm. f.) Van Steenis 주름잎 C 044884
Melampyrum roseum Maxim. 꽃며느리밥풀 Im 140472
Pedicularis resupinata L. 송이풀 C 012310
Phtheirospermum japonicum (Thunb.) Kanitz 나도송이풀 Im 135305
Scrophularia kakudensis Franch. 큰개현삼 Im 044889
Veronica arvensis L. 선개불알풀 Im 090046 N
Veronica hederaefolia L. 눈개불알풀 CK 135294 N
Veronica persica Poir. 큰개불알풀 C 012309 N
Veronica didyma var. lilacina (H. Hara) T. Yamaz. 개불알풀 C 044995
Acanthaceae 쥐꼬리망초과
Justicia procumbens L. 쥐꼬리망초 Im 012320
Campanulaceae 초롱꽃과
Adenophora divaricata Franch. & Sav. 넓은잔대 K.S.H. 2883
Adenophora polyantha Nakai 수원잔대 K.Y.K. 2882
Adenophora remotiflora (Siebold et Zucc.) Miq. 모시대 Im 045118
Adenophora stricta Miq. 당잔대 Im 140375
Adenophora triphylla var. japonica Hara 잔대 C 019697
Asyneuma japonicum (Miq.) Briq. 영아자 Im 044778
Codonopsis lanceolata (Siebold et Zucc.) Trautv. 더덕 C 012344
Platycodon grandiflorum (Jacq.) A. DC 도라지 Im 044777
Platycodon grandiflorum f. albiflorum (Honda) H. Hara 백도라지 C 012351
Rubiaceae 꼭두서니과
Asperula maximowiczii Kom. 개갈퀴 IP 134803
Galium dahuricum Turc ex. Ledeb. 큰잎갈퀴 Im 141443
Galium gracilens (A. Gray) Makino 좀네잎갈퀴 Im 141442
Galium pogonanthum Franch. et Sav. 산갈퀴 Im 160504
Galium spurium var. echinospermon (Wallr.) Hayek 갈퀴덩굴 C 012405
Galium trachyspermum A. Gray 네잎갈퀴 IP 134774
Galium verum var. asiaticum Nakai 솔나물 Im 141382
Paederia scandens (Lour.) Merr. 계요등 Im 140507
Rubia akane Nakai 꼭두서니 Im 141337
Rubia chinensis Regel & Maak 큰꼭두서니 IP 160552
Rubia cordifolia var. pratensis Maxim. 갈퀴꼭두서니 C 012321
Diervillaceae 병꽃나무과
Weigela subsessilis (Nakai) L.H. Bailey 병꽃나무 Im 141333 E
Caprifoliaceae 인동과
Lonicera harae Makino 길마가지나무 IP 122276
Lonicera japonica Thunb. 인동덩굴 Im 140833
Lonicera praeflorens Batalin 올괴불나무 IP 60405 I
Viburnaceae 산분꽃나무과
Viburnum dilatatum Thunb. 가막살나무 IP 134885
Viburnum erosum Thunb. 덜꿩나무 IP 135366
Adoxaceae 연복초과
Sambucus williamsii var. coreana (Nakai) Nakai 딱총나무 IP 160288
Valerianaceae 마타리과
Patrinia saniculaefolia Hemsl. 금마타리 Im 140583 II, LC
Patrinia scabiosaefolia ex Trevir. 마타리 IP 135452
Patrinia villosa (Thunb.) Juss. 뚝갈 Im 045110
Valeriana fauriei Briq. 쥐오줌풀 C 012340
Compositae 국화과
Achillea alpina L. 톱풀 C 012413 II
Adenocaulon himalaicum Edgew. 멸가치 C 012415
Ainsliaea acerifolia Sch.-Bip. 단풍취 IE 134847
Ambrosia artemisiifolia L. 돼지풀 C 012422 N
Artemisia japonica Thunb. 제비쑥 C 012465
Artemisia keiskeana Miq. 맑은대쑥 Im 140559
Artemisia princeps Pamp. Im 81405
Artemisia stolonifera (Maxim.) Kom. 넓은잎외잎쑥 Im 140597
Artemisia sylvatica Maxim. 그늘쑥 Im 140520
Aster ageratoides Turcz. 까실쑥부쟁이 IP 80868
Aster koraiensis Nakai 벌개미취 Im 140602 E
Aster meyendorfii (Regel & Maack) Voss 개쑥부쟁이 IP 134881
Aster pinnatifidus (Maxim.) Kitam. 버드쟁이나물 C 012471
Aster scaber Thunb. 참취 Im 012410
Atractylodes ovata (Thunb.) DC. 삽주 Im 140369a, b
Bellis perennis L. 데이지(재) Im 135902
Bidens biternata (Lour.) Merr. et Sherff ex Sherff 털도깨비바늘 Im 140761
Carpesium abrotanoides L. 담배풀 Im 140525a, b, c
Carpesium cernuum L. 좀담배풀 C 012429
Centipeda minima (L.) A.Br. et Asch. 중대가리풀 IP 135324
Chrysanthemum leucanthemum L. 불란서국화 Im 90102 N
Chrysanthemum zawadskii subsp. latilobum (Maxim.) Kitag. 구절초 IP 134880
Cirsium japonicum var. maackii (Maxim.) Matsum 엉겅퀴 IP 135300
Cirsium setidens (Dunn) Nakai 고려엉겅퀴 Im 140462a, b E, II
Conyza canadensis (L.) Cronquist 망초 Im 140500 N
Coreopsis tinctoria Nutt. 기생초 Im 113987 N
Crassocephalum crepidioides (Benth.) S. Moore 주홍서나물 Im 140449 N
Crepidiastrum chelidoniifolium (Makino) Pak et Kawano 까치고들빼기 Im 140443
Crepidiastrum denticulatum (Houtt.) Pak et Kawano 이고들빼기 Im 81401
Crepidiastrum sonchifolium (Maxim.) Pak et Kawano 고들빼기 Im 090101
Dendranthema boreale (Makino) Ling ex Kitam. 산국 Im 140705
Dendranthema zawadskii var. latilobum (Maxim.) Kitam. 구절초 Im 140431
Echinops setifer Iljin 절굿대 Im 012401
Erechtites hieracifolia Raf. 붉은서나물 C 012402 N
Erigeron annuus (L.) Pers. 개망초 Im 2962 N
Eupatorium japonicum Thunb. 등골나물 Im 140500
Eupatorium lindleyanum DC. 골등골나물 Im140579
Gnaphalium affine D. Don 떡쑥 Im 090301
Galinsoga ciliate (Raf.) S. F. Blake 털별꽃아재비 Im 135303 N
Helianthus tuberosus L. 뚱딴지 Im 100139
Hemistepa lyrata Bunge 지칭개 C 012390
Hieracium umbellatum L. 조밥나물 C 012391
Inula britannica var. linariaefolia Regel 가는금불초 C 140479
Ixeridium dentatum (Thunb.) Tzvelev 씀바귀 IP 135356
Ixeridium dentatum f.albiflora (Makino) H. Hara 흰씀바귀 Im 140824
Ixeris chinensis (Thunb.) Nakai 노랑선씀바귀 C 012394
Ixeris debilis (Thunb.) A.Gray 벋음씀바귀 C 140471
Ixeris polycephala Cass. 벌씀바귀 Im 090305
Ixeris strigosa (H. Lev. et Vaniot) J. H. Pak et Kawano 선씀바귀 Im 135364
Lactuca indica L. 왕고들빼기 Im 081402
Lactuca raddeana Maxim. 산씀바귀 Im 140585
Lapsana apogonoides (Maxim.) J. H. Pak & Bremer 개보리뺑이 Im 140469
Leibnitzia anandria (L.) Turcz. 솜나물 C 012449
Ligularia fischeri (Ledeb.) Turcz. 곰취 Im 140463 II
Petasites japonicus (Siebold et Zucc.) Maxim. 머위 Im 140460
Picris hieracioides var. koreana Kitam 쇠서나물 Im 135321
Rudbeckia bicolor Nutt. 원추천인국 Im 140713
Saussurea gracilis Maxim. 은분취 Im 140457
Saussurea grandifolia Maxim. 서덜취 Im 140473
Saussurea maximowiczii Herd 버들분취 Im 105517a, b
Senecio vulgaris L. 개쑥갓 C 140-50 N
Serratula coronata var. insularis Kitamura 산비장이 C 012384
Sigesbeckia glabrescens (Makino) Makino 진득찰 IP 80855
Solidago serotina Aiton. 미국미역취 C 2940 N
Solidago virgaurea subsp. asiatica Kitam.ex H. Hara 미역취 IP 134884
Sonchus asper (L.) Hill 큰방가지똥 C 012463 N
Sonchus oleraceus L. 방가지똥 C 012464 N
Syneilesis palmata (Thunb.) Maxim. 우산나물 Im 012443-2
Synurus excelsus (Makino) Kitam. 큰수리취 Im 012461
Taraxacum coreanum Nakai 흰민들레 Im 140446
Taraxacum officinale Weber 서양민들레 C 012460 N
Taraxacum platycarpum Dahlst. 민들레 Im 100153
Tephroseris kirilowill (Turcz. ex DC.) Holub 솜방망이 C 012383
Youngia chelidoniifolia (Makino) Pak et Kawano 까치고들빼기 IE 134846
Youngia japonica (L.) DC. 뽀리뱅이 Im 090307
Araceae 천남성과
Arisaema amurense Maxim. 둥근잎천남성 Im 135307
Arisaema heterophyllum Blume 두루미천남성 IP 113649 II, LC
Arisaema peninsulae Nakai 점박이천남성 IP 105541
Commelinaceae 닭의장풀과
Commelina communis L. 닭의장풀 IP 160228
Tradescantia refelxa Raf. 자주닭개비 C 012536
Juncaceae 골풀과
Luzula capitata (Miq. ex Franch. & Sav.) Kom 꿩의밥 Im 090312
Juncus effusus var. decipiens Buchenau. 골풀 C 012542
Juncus wallichianus J. Gay ex Laharpe 눈비녀골풀 IP 134873
Cyperaceae 사초과
Carex bostrychostigma Maxim. 길뚝사초 IP 160236
Carex breviculmis R. Br. 청사초 IP 160226
Carex ciliatomarginata Nakai 털대사초 IP 160222
Carex dispalata Boott 삿갓사초 Im 140790
Carex forficula Franch. & Sav. 산뚝사초 IP 160298
Carex gibba Wahlenb. 나도별사초 Im 160489
Carex gifuensis Franch. 애기감둥사초 IP 160256 III
Carex humilis var. nana (H. Lev. et Vaniot) Ohwi 가는잎그늘사초 C 012505
Carex japonica Thunb. 개찌버리사초 IP 160242
Carex laevissima Nakai 애괭이사초 Im 21600
Carex lanceolata Boott 그늘사초 IP 122300
Carex leiorhyncha C. A. Meyer 산괭이사초 IP 135358
Carex lenta D. Don 줄사초 Im 105528
Carex ligulata Nees 갈사초 IP 160332 IV, DD, NE
Carex maximowiczii Miq. 왕비늘사초 IP 122309
Carex mitrata var. aristata Ohwi 겨락겨사초 IP 122303
Carex mollicula Boott 애기흰사초 Im 090311
Carex nervata Franch. et Sav. 양지사초 Im 142136 I
Carex okamotoi Ohwi 지리대사초 Im 090128 E, II
Carex parciflora var. macroglossa (Franch. et Sav.) Ohwi 애기염주사초 IP 122587
Carex pediformis C. A. May 넓은잎그늘사초 Im 090335 II
Carex polyschoena H. Lev. et Vaniot 가지청사초 IP 122308
Carex sabynensis Less. ex Kunth 실청사초 Im 090303
Carex siderosticta Hance 대사초 IP 160208
Cyperus amuricus Maxim. 방동사니 Im 100131
Cyperus globosus All. 드렁방동사니 IP 134888
Cyperus iria L. 참방동사니 Im 140615
Cyperus microiria Steud. 금방동사니 Im 135303
Eleocharis equisetiformis (Meinsh.) B. Fedtsch. 까락골 C 012441
Scirpus karuizawensis Makino 솔방울고랭이 Im 140229
Scirpus triangulatus Roxb. 송이고랭이 Im 140709
Scirpus wichurai var. asiaticus (Beetle) T. Koyama ex Ohwi 방울고랭이 IP 134872
Graminae 벼 과
Agropyron tsukushiense var. transiens (Hack.) Ohwi 개밀 C 012556
Agrostis clavata var. nukabo Ohwi 겨이삭 IP 160240
Alopecurus aequalis Sobol 뚝새풀 Im 81131
Alopecurus pratensis L. 큰뚝새풀 C 012439
Arundinella hirta (Thunb.) Tanaka Im 039040
Bromus tectorum L. 털빕새귀리 C 039037 N
Calamagrostis arundinacea (L.) Roth 실새풀 Im 105530
Calamagrostis epigeios (L.) Roth 산조풀 C 012550
Cymbopogon tartilis var. goeringii (Steud.) Hand.-Maz. 개솔새 C 012549
Dactylis glomerata L. 오리새 C 012548 N
Diarrhena fauriei (Hack.) Ohwi 광릉용수염 Im 135290
Digitaria violascens Link 민바랭이 Im 140447
Echinochloa crusgalli (L.) P. Beauv. 돌피 C 012546
Echinochloa crusgalli var. oryzicola (Vasinger) Ohwi 물피 Im 140452
Eleusine indica (L.) Gaertn. 왕바랭이 Im 444
Eragrostis ferruginea (Thunb.) P. Beauv. 그령 C 012564
Eriochloa villosa (Thunb.) Kunth 나도개피 Im 140445
Festuca ovina L. 김의털 C 140511
Festuca parvigluma Steud. 김의털아재비 IP 160511
Hierochloe odorata (L.) Beauv. 향모 C 039094
Isachne globosa (Thunb.) Kuntze 기장대풀 C 012560
Leersia japonica (Honda) Honda 나도겨풀 C 039092
Lolium multiflorum Lam. 쥐보리 C 039089 N
Lolium perenne L. 호밀풀 C 012557 N
Melica onoei Franch. et Sav. 쌀새 Im 140767
Microstegium vimineum (Trin.) A. Camus 나도바랭이새 Im 140453
Milium effusum L. 나도겨이삭 IP 160376
Miscanthus sinensis Andersson 참억새 C 012578
Molinia japonica Hack. 진퍼리새 Im 039109
Muhlenbergia huegelii Trin 큰쥐꼬리새 Im 039107
Oplismenus undulatifolius (Ard.) P.Beauv. 주름조개풀 Im 105536
Panicum bisulcatum Thunb. 개기장 IP 134875
Paspalum thunbergii Kunth ex Steud. 참새피 Im 140601
Phragmites japonica Steud. 달뿌리풀 Im 135315
Poa acroleuca Steud. 실포아풀 C 039100
Poa annua L. 새포아풀 Im 81137
Poa nipponica Koidz. 큰꾸러미풀 IP 160234
Sasa borealis (Hack.) Makino 조릿대 C 012568
Setaria glauca (L.) P. Beauv. 금강아지풀 Im 135304
Setaria viridis (L.) P. Beauv. 강아지풀 Im 135290
Spodiopogon cotulifer (Thunb.) Hack. 기름새 IP 80832
Spodiopogon sibiricus Trin. 큰기름새 Im 140587
Themeda triandra var. japonica Makino 솔새 C 012565
Trisetum bifidum (Thunb.) Ohwi 잠자리피 IP 160395
Typhaceae 부들과
Typha angustifolia L. 애기부들 C 039070
Liliaceae 백합과
Allium macrostemon Bunge 산달래 Im 090059
Allium sacculiferum Maxim. 참산부추 IP 134882
Asparagus scoberioides Kunth 비짜루 IP 160274
Convallaria keiskei Miq. 은방울꽃 C 134826
Disporum smilacinum A. Gray 애기나리 Im 141008
Disporum uniflorum Baker 윤판나물 C 134828a, b
Erythronium japonicum (Balrer) Decne. 얼레지 Im 090334 I
Hemerocallis fulva (L.) L. 원추리 Im 140582
Hemerocallis minor Mill. 애기원추리 C 140492
Hemerocallis thunbergii Baker. 노랑원추리 Im 140490
Hosta capitata (Koidz.) Nakai 일월비비추 IP 135334 I
Lilium amabile Palibin 털중나리 IP 160568
Lilium lancifolium Thunb. 참나리 C 140499
Lilium tsingtauense Gilg 하늘말나리 IE 134831
Liriope spicata (Thunb.) Lour. 개맥문동 Im 140646
Paris verticillata M. Bieb. 삿갓나물 IP 160429
Polygonatum humile Fisch. ex Maxim. 각시둥굴레 Im 985103
Polygonatum inflatum Kom. 퉁둥굴레 IP 160428
Polygonatum involucratum (Franch. et Sav.) Maxim 용둥굴레 Im 140511
Polygonatum lasianthum Maxim. 죽대 IE 134830
Polygonatum odoratum var. pluriflorum Ohwi 둥굴레 IE 134851
Scilla scilloides (Lind.) Druce 무릇 Im 40484
Smilacina japonica A. Gray 풀솜대 C 134835
Smilax china L. 청미래덩굴 Im 011920
Smilax riparia var. ussuriensis (Regel) Hara et T. Koyama 밀나물 Im 012005
Smilax sieboldii Miq. 청가시덩굴 Im 011919
Tricyrtis macropoda Miq. 뻐꾹나리 IP 135455 LC
Tulipa edulis (Miq.) Baker 산자고 Im 140541
Veratrum maackii var.parviflorum (Maxim.) Hara 파란여로 Im 011931
Iridaceae 붓꽃과
Iris ensata var. spontanea (Makino) Nakai 꽃창포 Im 140222 II, LC
Iris rossii Baker. 각시붓꽃 Im 135404
Dioscoreaceae 마과
Dioscorea batatas Decne. Im 135772
Dioscorea nipponica Makino 부채마 Im 135302
Dioscorea tenuipes Franch. et Sav. 각시마 C 011943
Orchidaceae 난과
Cephalanthera erecta (Thunb.) Blume 은난초 C 140116
Cephalanthera falcata (Thunb.) Blume 금난초 Im 135279 II
Cephalanthera longibracteata Blume 은대난초 IP 81130
Cremastra variabilis (Blume) Nakai ex Shibata 약난초 Im 135285 III, VU, NT
Cymbidium goeringii (Rchb. f.) Rchb. f. 보춘화 C 134536 LC
Habenaria linearifolia Maxim. 잠자리난초 Im 140114
Liparis kumokiri F. Maek. 옥잠난초 C 012006
Spiranthes sinensis (Pers.) Ames 타래난초 C 011937

Im, Hyoung-Tak Im; C, Jeong-Chae Jeong; IP, Hyoung-Tak Im and Su–Young Park; IE, Hyoung-Tak Im et al.

E, Endemic; Ⅰ~Ⅴ, Specially designated plants of Ministry of Environment; EN, Endangered species; DD, Data Deficient; VU, Vulnerable; LC, Least Concern; NT, Near Threatened; NE, Not Evaluated; N, Invasive species designated by Ministry of Environment

Editorial Office
Korean Journal of Plant Taxonomy
Department of Biology, Daejeon University, Daejeon 34520, Korea
TEL: +82-42-280-2434   E-mail: kjpt1968@gmail.com
About |  Browse Articles |  Current Issue |  For Authors and Reviewers
Copyright © Korean Society of Plant Taxonomists.                 Developed in M2PI